Prezydent Zabrza odwołana. Miała związki z Rybnikiem

Prezydent Zabrza Agnieszka Rupniewska została odwołana 

11 maja w Zabrzu zorganizowano referendum w sprawie odwołania prezydent Agnieszki Rupniewskiej. Oddano 29 207 głosów ważnych, w tym 27 161 za odwołaniem Agnieszki Rupniewskiej i 2 046 przeciwko odwołaniu. Referendum jest ważne, albowiem wzięło w nim udział ponad 3/5 wyborców, którzy głosowali w II turze wyborów samorządowych w 2024 r. W tym przypadku próg wynosił 25,9 tys. głosów. Oznacza to, że wkrótce będą musiały odbyć się przedterminowe wybory prezydenta Zabrza. W niedzielnym referendum starano się również odwołać radę miejską, ale frekwencja okazała się zbyt mała.

Agnieszka Rupniewska szła do wyborów z poparciem Koalicji Obywatelskiej. KO zdobyła też większość w radzie miasta. Jak podaje Polska Agencja Prasowa, inicjatorzy referendum zarzucali Rupniewskiej m.in.: zwolnienia grupowe w samorządowych jednostkach, podwyżki opłat lokalnych, rezygnację z organizacji cyklicznych wydarzeń kulturalnych oraz przedłużanie procesu prywatyzacji Górnika Zabrze.

Agnieszka Rupniewska i jej związki z Rybnikiem

Agnieszka Rupniewska w przeszłości była Przewodniczącą Rady Nadzorczej Hossa Sp. z o.o. - spółki komunalnej z Rybnika, działającej m.in. w branży zagospodarowania odpadów. Hossa połączyła się z Centrum Zielonej Energii Subregionu Zachodniego i obecnie działa jako Centrum Zielonej Energii Sp. z o.o. w Rybniku. Prezesem CZE jest Adam Ciekański, a w skład rady nadzorczej wchodzą: Mateusz Motyka (przewodniczący), Joanna Kotynia-Gnot (wiceprzewodnicząca), Patryk Gogolok (sekretarz).

W Zabrzu udało się to, co przed laty nie udało się w Wodzisławiu Śląskim i Raciborzu

Na zakończenie dodajmy, że skuteczne referenda w sprawie odwołania lokalnych władz należą do rzadkości. Wystarczy wspomnieć próbę odwołania prezydenta Wodzisławia Śląskiego Mieczysława Kiecy w 2013 r. W głosowaniu wzięło udział 5 810 osób - 5 423 uczestników referendum było za odwołaniem prezydenta Wodzisławia Śląskiego, a 387 przeciw. Mieczysław Kieca nie stracił stanowiska z powodu zbyt małej frekwencji (wówczas próg wynosił 7 763). W praktyce porażka inicjatorów referendum wzmocniła Mieczysława Kiecę, który wygrał kolejne wybory w 2014, 2018 oraz 2024 r.

Próbę organizacji referendum w sprawie odwołania Mirosława Lenka, ówczesnego prezydenta Raciborza, podjął w 2016 r. były radny Dariusz Ronin, mąż Anny Ronin, kontrkandydatki M. Lenka w 2014 r.

Ostatecznie nic z tego nie wyszło, albowiem inicjatorom referendum nie udało się zebrać wystarczającej liczby podpisów (w biurze komisarza wyborczego stwierdzono, że część podpisów jest nieważna). D. Ronin odwoływał się, ale bez skutku.

Mimo porażki inicjatorów referendum była to ostatnia kadencja Mirosława Lenka, który w 2018 r. przegrał wyborcze zmagania z Dariuszem Polowym. Po przegranej w wyborach M. Lenk został wiceprezesem (a później prezesem) wspomnianej już Hossy, spółki komunalnej z Rybnika. Zarządzał Hossą aż do emerytury, na którą przeszedł w 2025 r.

* * *

Referendum w sprawie odwołania wójta/burmistrza/prezydenta przeprowadza się na wniosek 10% uprawnionych do głosowania mieszkańców gminy. Inicjatywę ws. przeprowadzenia referendum ma również rada gminy jeśli w dwóch kolejnych latach nie udzieli wójtowi wotum zaufania. W takim przypadku rada gminy może (ale nie musi) podjąć uchwałę w sprawie przeprowadzenia referendum.